Türkiye Kupası

Türkiye Kupası bu sene 46.defa sahibini bulacak. Final İzmir’de oynanacak ama kupa İstanbul’a gidecek. Diğer Avrupa Ligleri’nden farklı bir statüyle oynanan kupanın tarihi de çok kısa. 1963 yılında ilk kez düzenleniyor ve Galatasaray, Fenerbahçe’yi iki maçta da yenerek kupaya uzanıyor.

O günden bu güne kadar kupayı en çok kazanan takım Galatasaray. 14 kupa kazanan sarı kırmızılı takımın en yakın iki takipçisini toplasak anca 14 sayısını buluyoruz. O iki takım 7şer kupayla Trabzonspor ve Beşiktaş. Fenerbahçe bu kupayı 4 kere kazanabildi ve uzun süredir kupaya hasret. Fenerbahçe’nin kupa tarihinin en çok finalde kaybedeni olduğunu ekleyelim.

Türkiye Ligi’ne hakim olan 4 takım burada da üst sıralarda. Ama peşlerinden gelen Anadolu kulüpleri sayısı fazla. Altay 7 kere final oynama başarısı göstererek 5.sırada yer alıyor. Kazanılan kupa ise sadece 2. Zaten 3’ü bulan Anadolu Kulübü yok. İstanbul ve Trabzon’dan sonra en çok final oynayan şehirler İzmir ve Ankara. Bu iki kent 10’ar kere final oynadılar.

Bu senenin finalistlerine gelirsek, Fenerbahçe’nin 1982-83 sezonundan beri şampiyon olamadığını görüyoruz. 4 kere kupa kazanan takım, 4 finalde de Anadolu Kulüpleri ile karşılaştı. 1968’de Altay’ı, 1974’te Bursaspor’u, 1979’da yine Altay’ı ve en son 1983’te Mersin İ.Y.’nu mağlup ederek şampiyon oldular. Kaybedilen 7 finalin sadece 1 tanesi Anadolu’ya oldu. 2001 yılında oynanan Gençlerbirliği finali. Beşiktaş ise 3 büyük rakibi dışında sadece K.Erciyesspor ile final oynadı ve onu da bu seneki finalin adresi İzmir’de mağlup etmeyi başardı.

İki takım arasındaki 3.final olacak bu seneki. İlki 1989 yılında oynandı. O zamanlar kupa finali çift maçtan oynanıyordu. Ve tribünler yarı yarıyaydı. Fenerbahçe o sezonu 103 golle (rekor kırarak değil) şampiyon olmuş ve tarihe geçerek tamamlamıştı. Kupanın çeyrek finalinde ise Galatasaray’ı 3-0 geriden gelip 4-3 mağlup ederek başka bir tarih yazmıştı. Finalin ilk maçından bir gün önce Hasan Vezir, Ergun Gürsoy tarafından kaçırıldı. Bu sebeple kadroda yoktu. En önemli oyuncusundan yoksun olarak bir mayıs gününde sahaya çıkan Fenerbahçe rakibine 2-1 mağlup oldu. Üstelik Oğuz Çetin’in golüyle öne geçmelerine rağmen. Maçın bitimine 20 dakika kala sahaya giren Ali Gültiken attığı golle skora denge getirdi. 86.dakikada Feyyaz Uçar atınca ilk maçı 2-1 kazanarak avantaj elde eden taraf Beşiktaş oldu.

İkinci maç yaklaşık 1 ay sonra Fenerbahçe Stadı’nda oynandı. Bu sefer tek gol Les Ferdinand’dan geldi. İngiliz, bu golle Türkiye’ye veda etti. Kupa Beşiktaş’ın oldu.

İki takım arasındaki ikinci final 2006 yılında İzmir’de oynandı. Herkesin çok rahat hatırlayabildiği bir maçtır fazla ayrınıtya girmiyorum. Beşiktaş rakibini 3-2 yenerek kupaya bir kez daha uzandı. Fenerbahçe ve Beşiktaş finaller dışında kupada 9 kere daha eşleştiler. 4 kez çeyrek finalde, 4 kez yarı finalde mücadele etti iki takım. Yarı finallerde de finaller gibi gülen sürekli Beşiktaş oldu. Çeyrek finalde ise Fenerbahçe 2 kere tur atladı. 1984 yılında uzatmalara giden ve 4-2 Beşiktaş’ın üstünlüğüyle biten maç iki takımın kupadaki en gollü maçı olarak kayıtlara geçti.

2006 gibi 2009 finali de İzmir’de oynanacak. Daha önce çoğunlukla çift maç üzerinden oynanan kupa finali 2000 yılından sonra tek maç üzerinden oynanmaya başlandı. 2000 öncesi 4 final tek ayak üzerinden oynandı. Bunların ikisi İzmir’deydi. 1984’te Beşiktaş’ı mağlup eden Trabzonspor, 1991’de Ankaragücü’nü deviren Galatasaray kupayı İzmir’de kazandı.

2000 yılından itibaren sırasıyla Diyarbakır, Kayseri, Bursa, Antalya, iki kere üst üste Olimpiyat Stadı, iki kere üst üste İzmir ve son olarak geçen sene Bursa’da oynandı. Kayseri’de, İstanbul’da ve İzmirde kaybeden Fenerbahçe oldu. Beşiktaş ise ilk Bursa finalini, Kocaelispor’a kaybetti, İzmir’de ise iki kere kupayı kucakladı.

Kupa tarihinin uzatmalar haricinde en gollü maçları; 1992 yılındaki Trabzonspor – Bursaspor maçı ve 2005 yılındaki Galatasaray – Fenerbahçe maçları. İki maç da 5-1 sona erdi. Uzatmalarla beraber 8 golün atıldığı 2000 yılının Galatasaray – Antalyaspor finali ise unutulmaz bir final olarak akıllarda. Finallerdeki en farklı galibiyeti 1987 yılında Eskişehirspor’u 5-0 mağlup eden Gençlerbirliği elde etti.

Avrupa'nın en berbat sistemli kupanın finali çarşamba günü İzmir'de oynanacak. Tek dileğim, kupanın tekrar eski formatına dönmesi.