Nuovo Cinema Paradiso

Sözlükteki genel yorumlardan başlayalım önce. Ağır görüş şu; "ah o eski mahalle ortamı, ah o eski çocukluk günleri." Filmden öte Türk insanı, daha doğrusu gençliği, üzerindeki bu halet-i ruhiyeyi çözemiyorum. Çocukluğa duyulan özlemi anlayabilirim ama mahalle ortamının inat edildiği takdirde devam ettiğini düşünüyorum. Bunu İstanbul'da yüksek katlı binaların arasında, sosyo-ekonomik düzeyi yüksek bir mahallede doğmuş büyümüş biri olarak söylüyorum.

Eğer insanlardan kendinizi soyutlamazsanız, mahalledeki düzenin devam ettiğini göreceksiniz. 2009 yılında olmamıza rağmen mahalle oluşumundan hala kopmadım, kopmayanlar var. Demek ki sorunu başka yerlerde aramak lazım. Misal aynanın karşısında.

Filmden bağımsız bu girişi niye yaptım? Çünkü hiç bir yönetmenin ve senaristin "ah o eski vakitler" diyerek film çektiğini sanmıyorum. Öyle bile olsa ben onu idrak edemiyorum. Bu film bir kaçış hikayesi olarak görüyorum. Bir "gitmek" filmidir. İtalyan tarihini bilsek belki de bir dönem filmidir, tıpkı bu filme çok benzeyen Vizontele gibi.

Filmdeki çocuk Toto, doğup büyüdüğü, piçlikler yaptığı, okula gittiği, annesinden dayak yediği, ilk aşık olduğu yeri bırakıp, büyük adam olma uğruna, çok sevdiği sinema uğruna büyük şehre gider. Ve yıllar sonra geri döner. Film budur. Gittiğine pişman mıdır, döndüğüne pişman mıdır, bunlar apayrı konular. Ama buradan " bu filmin konusu o eski günler" demek çok yanlış.

Film 1988 yılında çekilmiştir. Yabancı Film Oscarı'na aday olmuştur. 3 sene sonra bunu alabilen bir başka İtalyan filmi vardır. 'Akdeniz' isimli başyapıt. O film de "ah Ege'de bir sahil kasabası" hikayesi değildir. Kaçanlara adanmış bir "gitmek" filmidir.

***

Filmin adı, sinemanın adı Cennet'tir. Cennet arayışına girip başka diyarlara gitmek saygı duyulması gereken bir eylemdir. Cenneti terkedip bir sevda uğruna başka yerlere gitmek hayret edilesi bir eylemdir. Cenneti terkedip döndüğünde cennetin yokolduğunu görmek dünyanın en zor şeyidir.

Tabi bunların, bütün bu paragrafların hepsi; "bence".

Bir de şu vardır: Mavi gözlüler en beteridir.