Paisa

 

Yine bir üçlemeye ortadan dalmışız. Roberto Rosselini'nin 'savaş' üçlemesinin ikincisi olan Paisa, birbirinden bağımsız altı tane hikayeden oluşuyor. O nedenle de üçlemenin serisine uygun izlememek çok da sıkıntı yaratmış olmasa gerek. Zaten ortada altı tane film var...

Savaş sonrası İtalyan sinemasında yeşeren yeni gerçekçilik akımının en güçlü temellerinden biri olabilir 

Altı öyküyü arka arkaya izlemek bir yerden sonra seyirciyi sıkıyor. Zira öykülerde birbirine benzediği için, nereye gideceklerini tahmin etmeye başlıyoruz. Özellikle 4,5,6 bu anlamda dezavantajlı oluyorlar. Fakat genel bir açıdan baktığımızda filmin, sinema tarihindeki önemini anlamak oldukça mümkün. İnsan temalı, insanı merkeze alan, insan gözünden dünyayı anlatan bir film. Aynı zamanda o dönemin kendi içindeki teknolojisinden, sinemanın alıştırdığı abartılı öykülerden, sıradan olmayan insanların hikayesini anlatan senaryolardan uzak duruyor Rosselini. Bu bir yönetmen başarısıdır.

Mekanı, İtalya sokaklarını çok iyi kullanmaktadır. Savaş temalı filmde, sık sık yıkık binaları kullanır. Üstelik film için çekilmiş bir set mekanı değildir bunlar. Eldeki imkanlar, bazen en yeterli olanlardır. Olması gerekenlerdir. Ve belki de bu yüzden filmin görüntüleri, çok daha etkileyici hale gelir.

Rosselini, İtalyanları da iyi kullanır. Zira filmdeki çoğu oyuncu amatörlerden seçilmiştir.

Sonuç olarak önemli bir filmdir. Güçlüdür. Her öykü ayrı ayrı çok iyi bir film olabilirdi. Belki de tek eksiği, bu kadar önemli bir zamanda, tarihin kırıldığı bir dönemde, böyle bir konuyu işleyecek film çekmişken; politik anlamda biraz sesinin kısık kalmasıdır. Biraz daha cesur olunabilirdi. Ya da olunamazdı. Zira insan öyle zamanlarda ne söyleyeceğini bilemeyebilir. Fakat bireyin vicdanı, toplumların çıkaracağı seslerin üzerine çıkmış. 

Neyse; bazen zaman geçmesi daha evladır. 1946 erken bir yıl olabilir. O zaman Rosselini'nin yıkık enkazların arasına elini ve kamerasını koymasına, ardından geri çekilip kayıt almasına saygı duyacağız.